Table of Contents
رحمان بابا (عبد الرحمان المعروف به رحمان بابا) يو مشهور پښتون صوفي شاعر و چې په ۱۷ مې پېړۍ کې یې ژوند کاوه. هغه د پښتو ادب يو له سترو شاعرانو څخه ګڼل کېږي او د خپل ساده او روان سبک له امله یې په پښتو ادب کې ځانګړی ځای لري. د رحمان بابا شاعري د تصوف، عشق، انسانيت، او اخلاقي ارزښتونو منعکسوونکی ده.
د ژوند مختصره پېژندنه
رحمان بابا د ۱۶۵۳ ز کال په شاوخوا کې د پېښور په نږدې سيمه کې زېږېدلی دی. د هغه کورنۍ يو ساده او دینداره ژوند درلود. د هغه د ژوند ډېر جزئيات نه دي معلوم، ځکه چې ده له خپل ظاهري ژوند څخه ځان لرې ساتلی و او د صوفيانه افکارو پر خپرولو یې تمرکز کاوه. نوموړي خپل وخت د عرفاني زده کړو، عبادت، او د شعر ويلو لپاره ځانګړی کړی و.
د رحمان بابا شاعري ځانګړنې
رحمان بابا په پښتو ژبه کې د تصوف او عرفان يو داسې دریځ وړاندې کړ چې د ساده خلکو لپاره د پوهېدلو وړ و. د هغه شاعري په لاندې ځانګړنو مشهوره ده:
1. تصوفي افکار
د رحمان بابا شاعري د خدای د مينې او د انساني نفس د پاکولو په اړه ده. هغه د عشق، د خدای د ستاينې، او د دنيا د بېثباتۍ په اړه خپل فکرونه په ساده ژبه وړاندې کړي دي.
2. سادگي او رواني ژبه
رحمان بابا په خپل شعر کې ډېره ساده ژبه کارولې ده، چې هر څوک یې په اسانۍ سره درک کولی شي. د هغه کلام د عامو خلکو لپاره د پوهېدلو وړ و.
3. اخلاقي او روحاني درسونه
هغه په خپلو اشعارو کې د انسان د اخلاقو او روحانيت لوړتيا ته ډېر ارزښت ورکړی. د هغه کلام خلک له حسد، بغض، او کینې څخه منع کوي او د مينې، ورورولۍ، او انسانيت لور ته هڅوي.
4. د عشق فلسفه
د هغه په اشعارو کې عشق د يوې روحاني لارې په توګه څرګند شوی دی. د هغه د اشعارو له مخې، حقيقي عشق د انسان او خدای تر منځ اړیکه ده.
5. دنيوي ژوند او د اخرت فکر
رحمان بابا د دنيا د فاني والي او د اخرت د تلپاتې ژوند په اړه ډېر اشعار ليکلي دي. هغه خلک د مادې له غلامۍ څخه د خلاصون او د روحاني پرمختګ لپاره هڅوي.
د رحمان بابا مشهور اشعار
د رحمان بابا اشعار ډېر مشهور دي، او د هغه کلام اوس هم د پښتو ادب يوه نه ختمېدونکې برخه ګڼل کېږي. د هغه څو مشهور بيتونه:
- پښتون چې په پښتو ژبه نپوهيږي
داسې پښتون د پښتنو د شرم باعث دی - د دنيا نه مې زړه تور دی په هر څه کې
حقيقت که د چا خوښ وي، مطلب هم شته - مين دې له هر څه بېزار کړي په دنيا کې
رحمانه هر څو مين شه، هر څه پرېږده
د رحمان بابا د کلام اغېز
د رحمان بابا شاعري نه يوازې په پښتو ادب کې بلکې په ټول پښتني کلتور کې د مينې، سولې، او انسانيت د پيغام پر وړاندې کولو اغېز لري. د هغه د افکارو او فلسفې له امله هغه د “بابا” لقب ترلاسه کړی دی، چې د درناوي او سپېڅلتيا نښه ده. د هغه قبر په پېښور کې دی، چې د صوفيانو او مينوالو لپاره د زيارت ځای دی.
پایله
رحمان بابا يو داسې صوفي شاعر و چې د خپل زړه ژورې خبرې یې د پښتو په خوږه ژبه کې ښکاره کړې دي. د هغه شاعري يو بېساری خزانه ده چې د تصوف او عرفان اصلي روح بيانوي. د هغه کلام د پښتو ادب يو نه ماتېدونکی بنسټ ګڼل کېږي، او د هغه افکارو لا هم د پښتنو په ژوند کې اغېزمن رول لوبوي.
